Koppensnellen, een in onze ogen nogal primitieve vorm van oorlogs-voering, is niet alleen bekend van de Papoea’s maar komt traditioneel ook voor in Noord-Oost India. Het Nagavolk stond erom bekend, maar sinds 1969 – nu precies 50 jaar geleden – is deze barbaarse gewoonte voorgoed uitgeroeid. De zeldzame tabakspijpen van deze stam zijn nu te zien in het Amsterdam Pipe Museum.

Niet veel westerlingen zullen er last van gehad hebben, want het gebied ten noorden van Bangladesh en Birma tot bijna de Chinese grens is bergachtig en onherbergzaam. Maar de buurvolken van de Konyak-stam, dat daar in Nagaland traditioneel hun leefgebied heeft, kennen ze als felle strijders. Het zijn zelfs koppensnellers: voor de mannen van het volk is er geen grotere eer dan thuiskomen met het hoofd van een gedode tegenstander. Het levert aanzien en de beste positie op de huwelijksmarkt.

Vanaf 1850 wordt ook dit afgelegen gebied behorend tot India gedomineerd door Engelse kolonisten, die het barbaarse gebruik van het koppensnellen proberen uit te bannen. Lastige klus bij zo’n trots volk. De Engelsen weten het gebruik evenwel om te buigen naar het afhakken van de kop van de gibbon-aap, een inheemse mensaap uit ZO-Azië. Helaas is deze aapsoort nu dus met uitsterven bedreigd.

In dezelfde tijd wordt voor het roken van tabak een specifieke pijp geïntroduceerd, die deels geïnspireerd lijkt op onze bekende rechte houten pijp. Door het bamboe steeltje oogt het toch ook Aziatisch. De pijpenkop wordt door de lokale houtsnijders van een gestileerd gezicht voorzien. Al snel werden op de steel poppetjes afgebeeld, zowel mensen als apen. Soms met de koppen er nog op, vaak met afgehakte hoofden. Een referentie aan de oude gewoonten ofwel ‘de goede ouwe tijd’.

De acht getoonde pijpen zijn de enige van deze soort die er in Nederland te vinden zijn. In het museumdepot zijn talloze van dit soort zeldzame en unieke schatten verborgen, af en toe zijn ze voor het publiek te zien. De Naga-pijpen blijven tot 18 januari 2020 te bezichtigen in het Amsterdam Pipe Museum, Prinsengracht 488 in Amsterdam.

Het Amsterdam Pipe Museum is geopend ma. t/m zat. 12 -18 uur.
Adres: Prinsengracht 488, 1017 KH Amsterdam.
Kijk ook op: www.pipemuseum.nl