's-Hertogenbosch, net over de Belgische grens, kan terecht pronken met een indrukwekkend palmares: Vestingstad van Europa, Beste Winkelstad van Noord-Brabant, Beste Binnenstad. Naast Lekkerste stad zijn ze nu ook uitgeroepen tot ‘de warmste stad’ van Nederland. Wie niet in engelen gelooft, moet zeker naar ‘s- Hertogenboqch gaan waar de engelen talrijk en blauw zijn. We gingen er de kerstsfeer opsnuiven, logeerden in het Golden Tulip, Hotel Central op de Grote Markt en geraakten in de ban van de creativiteit en het dynamisme van de bevolking.

Klik hier voor de fotoreportage van Frans Oyen.

 

 

Het hotel was vlug gekozen: Golden Tulip Hotel Central gelegen in het hart van de stad. Het is sinds 1905 eigendom van de familie Rademakers waarvan de huidige directeur Karin Rademakers, de vijfde generatie is. We kenden het hotel van vorige reportages: het heeft een grote parking, een gerenommeerd restaurant dat uitkijkt op de markt zodat we ‘s avonds na een heerlijke maaltijd kou en regen niet meer moeten trotseren. Na twee uurtjes rijden vanuit België is een warme kop koffie, uiteraard met de echte Bossche bol – een caloriebommetje gevuld met slagroom en overgoten met chocolade, maar o zo lekker – meer dan welkom.

Karin begroet ons hartelijk, maar heeft maar even tijd want ze moet naar de zoveelste werkgroep die zowel bewoners als toeristen een onvergetelijke eindejaarsperiode wilt bezorgen. Het eerste wat opvalt, is dat iedereen betrokken wordt: vrijwilligers, verenigingen, handelaars, horecamensen, de toeristische dienst, het gemeentepersoneel,…

Wie 's-Hertogenbosch nog nooit bezocht, moet eerst ruimschoots de tijd nemen om door het stadje-   dat gelukkig van de sloophamer werd gespaard-te kuieren. In de 16^de en 17^de eeuw kreeg de stad haar typisch uitzicht met de ruimere ommuring met bastions en een citadel waarvoor ze in 2005 de titel ‘Vestingstad van Europa’ kreeg.

 

Varen op de Binnendieze

Naarmate de scheepvaart minder gebruik maakte van de Binnendieze en het tot riool gedegradeerde waternet een cholera-epidemie veroorzaakte, werden van 1923 tot 1962 kleine stukken gedempt. Toen – mee onder druk van koning auto die opkwam voor meer parkeerplaatsen– de gemeenteraad in 1969 na 14 uur vergaderen besloot de volledige Binnendieze te dempen, verenigden Hein Bergé en architect Jan van der Eerden hun medestanders in een nieuwe politieke partij ‘Beter Bestuur’. Zij wisten het tij te keren. De Binnendieze verkreeg een Ministerieel statuut van beschermd stadsgezicht, afwateringen werden dichtgemetseld, beschoeiingen langs open gedeelten en togen waarop huizen rusten, hersteld. De Kring ‘Vrienden van ‘s-Hertogenbosch’, een enthousiaste groep vrijwilligers, begonnen met open fluisterboten met elektromotor rondvaarten te maken, die uitgroeide tot een enorm succesnummer. Varen op de Binnendieze en langs de ommuring van de stad is momenteel één van de grootste attracties in de stad. Tijdens de wintermaanden varen de bootjes niet uit, tenzij voor speciale kerstvaarttochten, maar geen nood de stad compenseerde dat ruimschoots met andere originele evenementen. De agenda vind je op www.bezoekdenbosch.nl

 

Een ideaal kerstdecor

Mede dankzij zij die Binnendieze en de vestingswerken behield de binnenstad haar structuur van middeleeuws handelsstadje: een wirwar van straten en steegjes, die markten en pleintjes verbinden met een haven binnen een gesloten omwalling. Heel wat oude pandjes zijn nu kroegjes, eethuisjes en trendy winkeltjes. Her en der herken je nog het decor van de schilderijen van Jeroen Bosch, de bekendste Bosschenaar. Kortom Den Bosch is het ideaal decor voor kerstactiviteiten.

 

Blauwe engelen

Dat ‘s Hertogenbosch iets met engelen heeft, wisten we al van ons vorig bezoek in de zomer. De Sint-Janskathedraal, die het stadsbeeld domineert en jaren lang in de steigers stond, is nu terug te bewonderen in haar volle glorie. Traditiegetrouw wordt er bij elke restauratie een hedendaags accent toegevoegd. Ditmaal kreeg een engel een hedendaagse outfit met jeansbroek en een gsm. Loop zeker eens binnen want de kerk is gekend voor zijn kerststal, die ieder jaar anders is en waaraan een groep vrijwilligers een heel jaar werkt.

We dachten dat het gratis stadsbusje, met acht zitplaatsen, die van van dinsdag t/m zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur, ieder 15 minuten de stad doorkruist en waar iedereen die zijn hand opsteekt, mag meerijden, alleen in de zomer reed. Maar ook in de wintermaanden wordt je opgepikt door een blauwe engel, die fier uitleg geeft over zijn stad en je een zakje met toeristische informatie overhandigt. Maar die blauwe engelen doen tijdens de eindejaarsperiode nog veel meer.

 

Winterparadijs met aandacht voor de ‘gekwetste’ mens

Voor het Winterparadijs zijn we nog iets te vroeg. Van 8 december 2018 tot en met 6 januari 2019 wordt de Parade omgetoverd tot ‘Bosch Winterparadijs’ met een reuzekerstboom, vuurkorven, een schaatsbaan, tubehelling en nog tal van andere nostalgische attracties. Natuurlijk ontbreekt hier de glühwein en warme chocolademelk niet. Om het allemaal nog wat warmer en menselijker te maken, gaat Den Bosch nog een stap verder. De blauwe engelen, herkenbaar aan hun blauwe jasjes, verkopen kerstballen voor tenminste 1 euro. De opbrengst gaat naar het muziekinstrumentenfonds zodat iedereen een intsrument kan kopen. Ze nodigen de bezoeker uit om op te schrijven waarvoor ze dankbaar zijn: Wat maak je blij? Welke goede momenten waren er in het afgelopen jaar? Wat is jouw talent, waarmee je iets kunt betekenen voor anderen? Wat maakt onze stad tot een gastvrije stad? In één van de chaletjes ligt papier en knutselmateriaal klaar om die wens op te schrijven, in de kerstbal te stoppen en die te versieren. Die kerstballen maar ook foto’s van dankbaarheidsmomenten of van (overleden) geliefden worden opgehangen in de kerstboom. In één ander chaletje kunnen mensen, die daar behoeften aan hebben, hun verhaal kwijt. Op verschillende plaatsen en tijdstippen wordt er gezongen of wintersprookjes en verhalen voorgelezen. In een rustige ruimte wordt er tweemaal, onder deskundige begeleiding, een dankbaarheidsmeditatie gehouden

En dan is er nog het prijswinnend initiatief van de Zorgzame Stad. Ouderen worden uitgenodigd een spel te spelen. Aan de hand hiervan komen zij in gesprek over eenzaamheid, aandacht en vriendschappen... Op woensdag 2 januari tussen 11.30 en 12.30 speelt de beiaardier van de St. Janskathedraal en wordt er op de Parade gedanst.

Er worden ook kerstconcerten, speciale wandelingen en speciale vaartochten gehouden.

 

Driekoningen

Wat Den Bosch siert, is dat ze fier is op haar (katholieke) tradities en geen verkrampte houding aanneemt om ‘andersgelovigen’ maar niet tegen de borst te stoten. De intocht van de Driekoningen op 6 december is sinds 1935 zo’n traditie, die heeft standgehouden. Drie kamelen, twee paarden, tien schapen en een herdershond stappen mee in de stoet. De kinderen met een oud gordijn om de schouders, een kroon op het hoofd en een lampion (wie er geen heeft kan er een kopen) stappen mee, houden halt aan het stadhuis om de weg naar de Sint-Janskathedraal te vragen. Aangekomen nemen ze plaats rond de kerststal en kan de driekoningenviering beginnen.

 

Zoveel te ontdekken en te bezoeken

Ook voor wie geen boodschap heeft aan al dat kerstgedoe en liever alleen op verkenning gaat, zijn er heel wat mogelijkheden.

• In de voormalige Sint Jacobskerk, nu het Jeronimus Bosch Art Center, is het volledig oeuvre van Jeroen Bosch in de vorm van hoogwaardige fotografische reproducties tentoongesteld. Deze reproducties zijn uitgevoerd op origineel formaat en voorzien van authentieke, handgemaakte lijsten. Een glazen lift breng je naar de bovenste verdieping van de 40 meter hoge toren van waaruit je een spectaculair uitzicht hebt over de stad. In de kelder vind je een gereconstrueerde schildersatelier van Jeroen Bosch en waan je je even in de middeleeuwen. Ook de kinderen zullen zich niet vervelen, voor hen is er een speciale speurtocht voorzien.
• Bewonder ook het astronomisch kunstuurwerk. Een 10 meter hoge reconstructie van een astronomisch kunstuurwerk met figurenomloop speelt er elk uur het Oordeelspel. Het uurwerk is een pareltje van mechaniek, die niet alleen de tijd, de datum, seizoenen, maanfasen en alle christelijke en wereldlijke feestdagen weergeeft, maar ook echte tafereeltjes uitbeeldt: Drie koningen die een bezoek brengen aan het pasgeboren Christuskind, maar ook de voorstelling van het Laatste Oordeel waar de zielen veroordeeld worden tot de hel of beloond worden met de hemel.
• Kunstliefhebbers kunnen hun hartje ophalen in het vernieuwde Museumkwartier met twee musea onder één dak. Het Noord-Brabants Museum – het gewezen paleis van de gouverneur – is een eigentijds museum voor de kunst, cultuur en geschiedenis van Noord-Brabant. Het is tevens de enige locatie in Brabant waar schilderijen van Van Gogh te zien zijn. en tot 10 maart . Meer informatie www.hetnoordbrabantsmuseum.nl. Het Design Museum ‘s-Hertogenbosch herbergt eveneens een grote verscheidenheid aan cultuur, historie, kunst en design. Beide musea zijn verbonden door een prachtige binnentuin, die zonder toegangsticket te bezoeken is.

 

Praktische informatie

-VVV Noordoost-Brabant, Markt 77

www.vvvdenbosch.nl

www.bezoekdenbosch.nl/wat-te-doen/uitagenda

www.hetnoordbrabantsmuseum.nl.

Overnachten en dineren

– Hotel Golden Tulip Central en Brasserie Cé Hotel Central

Burgemeester Loeffplein 98, 's-Hertogenbosch

www.hotel-central.nl